Schimmel en zwammen: hoe ontstaan ze?

Bij Ateliers Thomquin, een algemene aannemer gespecialiseerd in interieurrenovatie en exterieurrenovatie in Brussel, en actief in Ukkel en Beersel, krijgen we vaak vragen van klanten over het verschijnen van schimmel of zwammen in bepaalde ruimtes. Dit gebeurt vaak na het vervangen van ramen of andere energieverbeterende maatregelen, of vóór een grondige renovatie.

We vestigen hun aandacht op een belangrijk punt: ramen vervangen of renovaties uitvoeren zonder rekening te houden met ventilatie en isolatie, kan leiden tot vochtproblemen.

In dit blogartikel gidst Ateliers Thomquin u langs de beste oplossingen om schimmel te voorkomen en een gezond binnenklimaat te garanderen, terwijl de energieprestatie van uw woning wordt geoptimaliseerd volgens de geldende EPB-regels (Energieprestatie van Gebouwen).

Binnentemperatuur, detailisolatie en ventilatie: de magische drie-eenheid tegen schimmelvorming.

In veel oudere gebouwen ontstaat schimmel door gebrekkige isolatie, onvoldoende ventilatie en slechte temperatuurregeling. Om dit te vermijden, moet er aandacht zijn voor drie kernelementen: de binnentemperatuur, thermische isolatie van bouwdetails en ventilatie. Deze aanpak wordt door Ateliers Thomquin systematisch toegepast in haar renovatieprojecten om een gezond en duurzaam binnenklimaat te garanderen.

1. Binnentemperatuur: een geschikt niveau behouden

Een voldoende hoge binnentemperatuur is essentieel om condensatie op koude oppervlakken – vooral rond ramen en koudebruggen – te vermijden. Door een minimumtemperatuur van 15°C aan te houden, wordt het risico op stilstaand vocht op muren en raamomlijstingen aanzienlijk beperkt. Onder deze drempel koelt de binnenlucht af tegen koude oppervlakken, wat de relatieve luchtvochtigheid verhoogt en zo een ideale omgeving voor schimmelvorming creëert.

2. Isolatie van bouwdetails: koudebruggen vermijden

De isolatie van bouwdetails – zoals de aansluitingen tussen muren en ramen, rond lateien en deuromlijstingen – is cruciaal om de oppervlaktetemperatuur dicht bij de kamertemperatuur te houden. Slecht geïsoleerde details vormen koudebruggen waarlangs warmte eenvoudig ontsnapt. Dit verlaagt de oppervlaktetemperatuur, bevordert condensatie en leidt uiteindelijk tot schimmelvorming.

Ateliers Thomquin, specialist in renovatie, adviseert en begeleidt u bij het verbeteren van de isolatie van deze gevoelige zones. Door het temperatuurfactor van een detail te meten, kunnen we de thermische kwaliteit inschatten: hoe hoger de factor, hoe dichter de oppervlaktetemperatuur bij de binnentemperatuur ligt, wat condensatie voorkomt.

3. Ventilatie: luchtvochtigheid regelen, vooral in slaapkamers, en EPB-normen respecteren

Efficiënte ventilatie is onmisbaar om dagelijks geproduceerde vochtigheid (keuken, badkamer, enz.) af te voeren. In slaapkamers is dit des te belangrijker, aangezien een persoon ’s nachts honderden milliliters water in dampvorm uitstoot. Zonder goede ventilatie kan deze vocht zich opstapelen en condens veroorzaken op koude oppervlakken, vooral in de winter wanneer ramen gesloten blijven.

Om een optimaal vochtigheidsniveau te behouden, raadt Ateliers Thomquin aan om elke ochtend te verluchten. In goed geïsoleerde moderne gebouwen raden we aan om Renson Invisivent-ventilatieroosters te installeren naast de nieuwe ramen. Deze zorgen voor een continue, tochtvrije luchttoevoer – zelfs bij gesloten ramen – en voldoen aan de geldende EPB-voorschriften.

EPB-conformiteit in droge en vochtige ruimtes

Volgens de EPB-regelgeving moet er een onderscheid zijn in ventilatie tussen droge en natte ruimtes in woningen die door Ateliers Thomquin gerenoveerd worden:

• Drogen ruimtes (slaapkamers, woonkamer): Passieve luchtinlaten zoals Renson Invisivent-roosters zorgen voor een constante toevoer van verse lucht. Ze worden bovenaan ramen geplaatst en zorgen voor natuurlijke luchtstroming zonder tocht, met een geschikt vochtigheidsniveau.

• Natte ruimtes (keuken, badkamer, toilet): Deze vereisen mechanische afzuiging om vocht en geuren af te voeren. Meestal gebeurt dit via een ventilatiesysteem met mechanische afvoer (VMC) dat wordt geactiveerd bij gebruik van de ruimte en zorgt voor een efficiënte afvoer van vervuilde lucht.

Let op bij de dampkap in de keuken: conflicten met de afzuiging vermijden

De keuze van de dampkap is belangrijk. Een afvoer naar buiten kan het mechanisch afzuigsysteem verstoren en het ventilatie-evenwicht in huis ondermijnen. Ateliers Thomquin raadt aan een koolstoffilterdampkap te installeren die de lucht recirculeert en filtert voor ze terug de ruimte inkomt. Zo blijft het evenwicht behouden en wordt de binnenluchtkwaliteit gewaarborgd.

Keuze tussen enkelvoudige en dubbele ventilatie: verplichtingen en voorkeuren

Bij een renovatieproject onderzoekt Ateliers Thomquin samen met elke klant welk ventilatiesysteem het best past – enkelvoudig of dubbel – op basis van de EPB-regels en de voorkeuren van de klant:

• Enkelvoudige ventilatie: een eenvoudiger en goedkoper systeem dat verse lucht binnenlaat in droge ruimtes en vervuilde lucht afvoert uit vochtige ruimtes. Vaak gekozen bij lichtere renovaties.

• Dubbele ventilatie: biedt betere energie-efficiëntie dankzij de combinatie van luchttoevoer en afvoer met warmteterugwinning, waardoor energieverlies wordt beperkt. Aanbevolen bij totaalrenovaties.

De keuze hangt af van de EPB-verplichtingen, het gewenste comfort, energie-efficiëntie en de indeling van het gebouw.

Samengevat:

Voor een geslaagde en duurzame renovatie conform de energienormen raadt Ateliers Thomquin, actief in Brussel, Ukkel en Beersel, het volgende aan:

• Een stabiele binnentemperatuur (minstens 15°C) om condensatie te beperken,

• Zorgvuldige isolatie van bouwdetails om koudebruggen te vermijden,

• EPB-conforme ventilatie, met onder meer:

• Passieve luchtinlaten (Renson Invisivent) in droge ruimtes voor een constante toevoer van verse lucht,

• Mechanische afzuiging in natte ruimtes voor efficiënte vochtverwijdering,

• Koolstoffilterdampkap in de keuken voor een goed ventilatie-evenwicht,

• Enkelvoudige of dubbele ventilatie volgens EPB-vereisten en voorkeuren van de klant.

Door deze principes toe te passen in elk renovatieproject helpt Ateliers Thomquin klanten bij het creëren van een gezond, energiezuinig en waardevol interieur dat voldoet aan de huidige normen.

Bekijk onze dienstpagina om te ontdekken hoe Ateliers Thomquin u kan begeleiden bij uw project!

Bronnen: Dit artikel is gebaseerd op actuele technische informatie en regelgeving inzake renovatie en ventilatie, inclusief de EPB-normen, oplossingen van Renson, en publicaties in Buildwise Magazine, editie september-oktober 2024.